"Jesteś krzyk, jesteś dygot, jesteś kropla w rzece."
Uwielbiam pisać recenzje na literaturę faktu. Są w tej recenzji najważniejsze myśli autora, moje obserwacje, trochę moich w miarę mądrych wniosków, pare żartów. Trochę gorzej jeżeli książka zwraca się tylko do moich odczuć, ale nawet wtedy daję rady - skupiam się na swoich doznaniach, opowiadam o swoich uczuciach oraz skojarzeniach podczas czytania książki. Ale pisanie recenzji na pewne książki jest dla mnie pełną porażką. "Dygot" Jakuba Małeckiego jest właśnie książką, o której jest bardzo mi ciężko opowiadać. Ta książka jest sagą rodzinną, ale raczej wzbudza niż opowiada i opisuje; raczej zwraca uwagę na osobiste stosunki głównych bohaterów między sobą oraz ze społeczeństwem niż opowiada o wydarzeniach historycznych.
"Dygot" to historia dwóch rodzin w polskiej prowincji, która zaczyna się zaraz przed drugą wojną światową oraz kończy się 2004 rokiem. Obie rodziny na początku mają mrocznie zapowiadającą się przyszłość: Łabendowiczów spotyka przekleństwo zostawionej w lasie Niemki, a Geldów - przepowiednia (lub klątwa, kto wie) cyganki. Od tego czasu każdą z tych rodzin spotyka się z cierpieniem którego źródłem są sąsiedzi, najbliżsi członki rodziny oraz oni sami.
Życie zatacza koło, życie musi zatoczyć koło, inaczej się nie da. Ty siałeś krzywdę i krzywdę teraz zbierasz.
Jeżeli wcześniej ja myślałam że miłość do dramatów pełnych cierpenia to dziedzictwo związku radzieckiego, to teraz uważam że to raczej nasza słowiańska odpowiedź na długie i zimne jesienno-zimowe noce. Każdy członek z rodziny Łabendowiczów i Geldów odczuwa że ma mało do powiedzenia i jeszcze mniej do działania. Każdy próbuje wydostać się z tego wichura bolesnych wydarzeń kończy się porażką. Nie będę wymieniać to wszystko co spotyka te dwie rodziny, ale tego by starczyło na całą wieś. To wszystko przeplata się z magią i czasem ciężko zrozumieć, czy pisarz chciał opowiedzieć o wierzeniach mało wykształconych ludzi na wsi, czy o skutkach własnego wyboru, czy raczej o życiu w małych miejscowościach.
Człowiek jest jak maszyna: masz tam jakieś sobie rzeczy, które na ciebie wpływają, i zachowujesz się tak, jak ci z nich wyjdzie. A to znaczy, że nie ma wolnej woli.
Każdego bohatera chce mi się przytulić, poprzeć oraz zmotywować do akcji. Jednakże jestem zmuszona prawie jako naukowiec z dżunglach obserwować nie wtrącając się, jedynie mając nadzieje że w końcu zrozumieją że muszą się s tego dołu wydostać na własną rękę.
«Ты кричишь, ты дрожишь, ты капля в реке».
Я люблю писать обзоры на нехудожественную литературу. В эти обзоры я всегда включаю важные мысли автора книги, мои наблюдения, немного моих (возможно, мудрых) выводов, чуток шуток. Сложнее, когда книга взывает скорее к моим чувствам, но и тогда у меня получается написать рецензию - приходится только сосредоточиться на переживаниях и включить описания чувств и ассоциаций, которые неизбежно появлялись во время чтения книги. Но на некоторые книги я до сих пор не знаю как писать рецензии. "Дрожь" Якуба Малецкого это как раз такая книга - семейная сага, которая скорее пробуждает, чем рассказывает и описывает; которая опирается на определенные исторические события, но они оказываются менее важными, чем личные отношения главных героев друг с другом или чем мифы и верования в их окружении.
«Дрожь» это история двух семей из польской провинции, которая начинается незадолго до начала Второй мировой войны и заканчивается 2004 годом. В самом начале истории обе семьи ждёт пророчество мрачного и несчастливого будущего: Лабендовичи получают проклятие от оставленной в лесу немки, а Гелды — пророчество (или проклятие, кто знает) от цыганки. С той поры каждого члена этих семей ожидает боль и страдания от друзей, соседей, ближайших родственников и их самих.
Жизнь проходит полный круг, жизнь должна пройти полный круг, вы не сможете иначе. Вы посеяли зло и теперь пожинаете зло.
Если раньше я думала, что любовь к трагедии и страданиям это наследие Советского Союза, то теперь я думаю, что это скорее наш славянский ответ на долгие и холодные осенне-зимние ночи. Каждый в семье Лабендовичей и Гелдов чувствует, что ему нечего сказать и ещё меньше он может сделать. Все попытки выбраться из этого вихря болезненных событий заканчиваются неудачей. Не буду вдаваться в детали обо всех испытаниях, через которые проходят эти две семьи, но их точно бы хватило на целую деревню. Эти испытания переплетаются с магией и сложно понять, хотел ли автор нам рассказать о стереотипах у малообразованных людей, о последствиях личного выбора или о жизни в небольших городках.
Человек подобен машине: внутри вас есть вещи, которые на вас влияют, и вы действуете так, как на вас повлияли. А это значит, что нет свободы воли.
Каждого героя хочется обнять, поддержать и мотивировать к действию. Однако, будто ученый в джунглях, я вынуждена наблюдать не вмешиваясь и лишь надеясь, что герои со временем поймут, что должны выбраться из этой ямы самостоятельно.
Отзывы на книгу «Дрожь», страница 3