Suma logiczna

Tekst książki pochodzi z wydania pierwszego, które ukazało się w 1971 r. nakładem PWN, zostało dodrukowane w 2010 r. W 2023 r. wykonaliśmy kolejny dodruk w oprawie serii Biblioteka Klasyków Filozofii.

Logika jest bowiem najbardziej sprawnym narzędziem spośród wszystkich sztuk i bez niej nie można w sposób doskonały zapoznać się z żadną nauką; przy czym odmiennie od narzędzi materialnych, nie zużywa się ona przez częste stosowanie, ale przeciwnie, rozwija się przez ciągłe i pilne uprawianie dowolnej innej nauki.

(ze Wstępu)

Ockham WILHELM, William of Ockham, ur. ok. 1300, zm. ok. 1350, średniowieczny filozof i teolog, franciszkanin. Jako jeden z głównych inicjatorów nowego prądu via moderna w scholastyce został nazwany venerabilis inceptor ; 1312–18 studiował w Oksfordzie, od 1318 wykładał tamże; 1324 posądzony o herezję został wezwany do kurii w Awinionie; 1328 uciekł z Awinionu i oddał się pod opiekę cesarzowi Ludwikowi IV Bawarskiemu; od 1330 przebywał wraz z cesarzem w Monachium, gdzie powstała większość jego dzieł; przed śmiercią pojednał się z Kościołem.

Głosił konsekwentny nominalizm, według którego pojęcia ogólne, będące skutkiem abstrakcji, nie mają odpowiedników w rzeczywistości; w teorii poznania głosił, że jedynie intuicja (jako bezpośrednia i doświadczalna percepcja istniejącej rzeczy) jest podstawą poznania naukowego; poznanie ludzkie ograniczał do stwierdzenia istnienia doznawanych rzeczy i do posługiwania się znakami pojęciowymi; negował możliwość racjonalnego poznania Boga, twierdząc, iż jego istnienie i przysługujące mu cechy poznać możemy tylko w oparciu o wiarę; głosząc nieograniczoną wszechmoc Boga, negował istotową zależność skutków od przyczyn; ona jest też tylko jedyną racją dobra moralnego, gdyż żadne obiektywne prawa nie mogą ograniczać woli Boga; sformułował postulat, iż „bytów nie należy mnożyć bez konieczności”. Ockham jest również znany jako autor traktatów politycznych na temat stosunków Kościoła i państwa, w których sprzeciwiał się świeckiej władzy papieża i występował jako rzecznik praw cesarskich.

(biogram na podstawie Wielkiej encyklopedii PWN, 2003)