Ο Σινάνης: Κωμωδία εις πέντε πράξεις

ΣΚΗΝΗ ΙΓ'

Ο Ροδάνης μόνος

Ροδ. [καθ' εαυτόν] Καλέ γλέπετεν μια βολά του διαβόντρου το γέρω Σινάνη που θε να παντρευτή, και γυρεύγει και νια, και γυαλιστήρα κι αρχόντισσα; για τα γαρούφαλα τον έχω … κ' ίντα όμορφα που θα του τα φορεί!!! έν ηξέρω πού να του βρω καμμιά που να του φα και το βιος, να του πιπιλήση και το νου!!! τούτος κουζουλλάθηκεν, πρέπει ν' άναι και ογδόντα εννιά χρονώ … ε γλέπετεν; γυρεύγει και μπογιά να βάψη τα μουστάκια του … εδώ 'ναι δουλειά να φα κανείς όσα θε, μα που να του τη βρη; πάγω άματις να γυρίσω μια βόλτα, μπα και λάχει στη σόρτε μου καμμιά λουλούδα … έλα Χριστάκι μου, ν' ανοίξ' η σόρτε των παιδιώ μου. (αναχωρεί.)

ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ Α'. ΠΡΑΞΕΩΣ

ΠΡΑΞΙΣ Β'

ΣΚΗΝΗ Α'

(Η Ανθή εξυπνώσα από τον ύπνον περί την μεσημβρίαν· έπειτα η Χάιδω.)

Ανθ. (Καθ' εαυτήν· ξύουσα ενίοτε την κεφαλήν, και ενίοτε το σώμα της·) Ω καϊμένη εγώ… μεσημέρι γένηκε.. για τούτο πείνασα… και τι να φάγω σήμερα; παραδάκι δε φυσώ… πώς θα γένει το χάλι μου δεν μπορώ να καταλάβω… καταχρεωστώ τον κόσμον… δεν μ' έμεινε άλλο τίποτε, ειμή μόνον αυτό το ρημάδι το σπήτι… αν το πουλήσω και αυτό, θα έλθω ίσια ίσια με το χρέος μου, και ίσως δεν θα με φθάση… έπειτα το κακόν είναι, που δεν το ορίζω μονάχη μου, είναι το μισό εκείνης της καρακάξας της αδελφής μου, και πού να στρέξη εκείνη να το πουλήσουμε; (συλλογίζεται ολίγον) ε… ό,τι γέν' ας γένη… θα σκάσω τώρα; εγώ δύω ώραις να τα συλλογισθώ αυτά, χτικιάζω και ξεμπερδεύω· τη δουλειά μου… το ζεύκι μου… τοις μόδαις μου… κ' έννοια μου· ότι θέλ' η τύχη μου ας κάμη… έπειτα μήπως με γυρεύει και κανείς πλούσιος να παντρευτώ, για ν' αλωνίζω όπως θέλω, και να μην τραβώ αυτά τα βάσανα; με τρογυρίζουν κάτι ψειριδινδίνιδες με ταις μόδαις τους, κ' είναι κι' εκείνοι πνιγμένοι ως το λαιμό ς' το χρέος… ψόφιαις ψείραις, χειρότερα απ' εμένα, κ' η τζέπαις τους είναι γεμάταις τζαγανοπόδαρα… ωφ!!. ας κουρεύωνται αυτά…τώρα 'πού πεινώ, τίνα φάγω; (κτυπώσα τας χείρας κράζει.) Χάιδω, ε, Χάιδω… (κουφάθηκε…) Χάιδω…

Χάι. Ορίστ', τώρα για.

Ανθ. Έλα δα καϊμένη, μεσημέρι γένηκε…

Χάι. Μηγάρ 'γώ σ' γείπα να σκωθής τώρ' απέ το γύπνο;

Ανθ. Πολύ εκαθήσαμε απόψε…

Χάι. Αμ' κείν' τα διαβλόχαρτα, κ' η μπριλίνες, τα γέλοια, και τα σφαλίκια πού σας 'φίνουν να κοιμθήτε; γώ μοναχά κάθουμ' ούλ' τη νύχτα και μαργώνω σαν το σκλ'… σεις τι ντέρτ' εχέτε!..

Ανθ. Άφησαί τα τώρ' αυτά… πεινώ… τι μ' έχεις να φάγω;

Χάι. Τίπτα….

Ανθ. Ύστερα;

Χάι. Ύστρα σαν και πρώτα… φέρ' τάλλαρ' να σ' φέρ' να φας…

Ανθ. Παραδάκι δεν έχω καϊμένη, μόνε πάρε τίποτε βερεσιέ..

Χάι. Δεν πάγ' να σ' φέρ πγια βιρισγιέ, βιρισγιέ… δε μ' δίν' πγια κανείς… και πάσα γένας γυρεύ' το δκό του.

Ανθ. Έλα τώρα, πήγαινε να με πάρης μισή οκά μπογάτζα, και εκατό δράμια ζάχαρι, και πες τους αύριο τους πληρόνω…

Χάι, Ωχ…. δε μ' δίνουν…. για γώ παγαίν'…

Ανθ. Πήγαινε Χάιδω μου, να σε χαρώ…

Χάι. Τι να μ' χαρής, και να σ' χαρώ; μ' έφκιασες ρόιδο, 'φτά χρόνια τώρ'…

Ανθ. Αίδε τώρα, κ' έχει ο Θεός…

Χάι. Έχ' άμ' τάχ' για λόγ' του. (αναχωρεί.)

ΣΚΗΝΗ Β'

(Η Ανθή μόνη, έπειτα ο μισέ Ροδάνης και η Χάιδω.)

Ανθ. (καθ' εαυτήν) Τι δυστυχία!!! ορίστε! ως και η δούλα μου μ' εσήκωσε την υπόληψι· δεν έχει και δίκιο; τι να την κάμω; έχω και δεν την δίνω;.. τώρα να την δώσω ένα μαντήλι για να την καλοπιάσω… ποιος ν' άναι έξω;

Ροδ. (εισέρχεται·) Κι' εφοβούστεν καλέ μπα κ' έρτη και σας κλέψη κανείς;

Ανδ. Ω μισέ Ροδάνη .. καλώς ορίσετε… και πώς; η πόρτα ήτον ανοιχτή; (καθ' εαυτήν) ω την αναθεματισμένη την Χάιδω! άφησε την πόρτα ανοιχτή, κ' ήρθε κι ο ξένος άνθρωπος, και με ηύρε σε τέτοια χάλια… όχι άλλο τώρα… (προς τον Ροδάνην) με συγχωρείτε οπού είμαι με τα νυχτικά μου.

Ροδ. Καλέ και τώρη ξυπνάτεν;

Ανθ. Τώρα ξύπνησα, γιατί δεν 'μπορούσα λιγάκι… κρυολόγησα φαίνεται, και δεν είμαι τόσο καλά σήμερα…

Ροδ. Κι' όλο κρυολογάτεν εσείς; κι' όποτ' ήρτα, ηύρα σας να κοιμούστεν…

Ανθ. Έτζι τόχει η κράσις μου…

Ροδ. Ε με λέτεν καλέ, πότε θα με πλερώστε; ξέρετεν τώρη πόσα μου χρωστείτεν;

Ανθ. Τα ξέρω μισέ Ροδάνη μου, αμέ τι να κάμω;

Ροδ. Κ' ε με λέγετεν που θα σας έρτουνε γρόσα αφ' το μπάγκο της Βιένας, κι απού πού αλλού; πούντα μαθές; τρία χρόνια τώρη με γελάτεν με το σήμερη, και αύριο, κ' ε βγαίνει πλια στο κεφάλι!!! έν είν' δικά μου τα γρόσα, είναι ξένα… έν το ξέρετεν εσείς πούμαι μεσίτης, κ' έν έχω δικά μου καπιτάλλια;

Ανθ. Το ξέρω, μα τι να κάμω; απ' το μισό σπίτι κι' άλλο τίποτες δεν έχω…

Ροδ. Κ' έν έχετεν πράμα αφ' το σπίτι κι' άλλο;

Ανθ: Όχι! ..

Ροδ. Κι εσείς εσβύσετεν άματις, γιατί χρουστείτεν κι' αλλωνών…

Ανθ. Χρουστώ, και χρουστώ…

Ροδ. Κ' ίντα θα κάμετεν τώρη;

Ανθ. Κι' εγώ δε ξέρω…

Ροδ. (καθ' εαυτόν.) Να καιρός να της πω να παντρευτή, και να της προξενέψω το γέρο Σινάνη… (προς την Ανθήν·)κι' έν παντρευούσαστεν άματις; τι καρτερείτεν πλια; ν' αύγουν τα δόντια σας τα κοσάρια;

Ανθ. (γελώσα·) Χα, χα, χα, να μη σώση το κακό σου μισέ Ροδάνη μου. ·. μ' έκαμες και γέλασα με την καρδιά μου…

Ροδ. Κι' αμέ στην πίστι μου! ε σας λέγω καλά μαθές;

Ανθ. Καλά με λες… αμέ ποιός με πέρνει; και με τι;

Ροδ. Κι' εσείς γρωνίζετεν τόσους π' όρχουνται και σας κάμουνε βεγκέραις… έν 'μπορείτεν να κάτζετεν κανεί στο χέρι;

Ανθ. Ω… το σκότωσες… και τι άνθρωποι είναι αυτοί!

Ροδ. Λογιών τω λογιώ λογιώτατοι, γραμματικοί, αρχοντόπουλα… έν πέρνετεν κάνα απ' αυτουνούς;

Ανθ. Αυτοί όπου γλέπεις είναι ψόφιαις ψείραις· ή σε ξιπάζουν τα φορέματά τους, η λεβάνταις, και τα μεταξωτά τους μαντήλια;

Ροδ. Κι' ε φυσούνε μαθές;

Ανθ. Μήτε φυσούνε, μήτε ξεφυσούνε… ένα μιστό πέρνουνε· κι' όσο να γυρίσης να δγης, παράς δεν τους απομένει… μάλιστα χρουστούνε οι περισσότεροι… κι' ύστερα, ύστερα, άλλος σε γυρεύει τρεις χιλιάδες τάλλαρα προίκα και μετρητά, άλλος πέντε, ο πλιο παρακατινός, χίλια… εγώ που να τ' αύρω;

Ροδ. Τάξετέν τα και μην τα δίνετεν…

Ανθ. Ναι!!! τα θέλουνε στο χέρι… ακούς και σε λένε «εν τη απαλάμη και ούτω βοήσωμεν »…

Ροδ. Κι' ίντα θα πη τούτο;

Ανθ. Τάχατες πρώτα στο χέρι τα γρόσια, κ' ύστερα την κουλούρα στο κεφάλι…

Ροδ. Κι' έν είν' κανείς να σας πάρη χωρίς προικιά;

Ανθ. Ακόμη δεν εγεννήθηκε…

Ροδ. Κι' άμ' αν βρεθή κανένας τον θέτεν; τον πέρνετεν;

Ανθ. Αμέ τον αφίνω; στιγμή δε χάνω… ακούς εκεί; ξέρεις πώς είν' το μάτι μου; μπακίρι…

Ροδ. Αμ' αν ήν' και 'κείνος φτωχός;

Ανθ. Ά.!! α.!! ας στέκετ' η δουλειά μπερδεμένη!!! όξ από φτώχιαις…

Ροδ. Αμ' αν ήν' άρχοντας και γέρος, τον θέτεν;

Ανθ. Δεν με κόφτει αν ήναι και με μισό δόντι… να φυσάη μοναχά…

Ροδ. Έννοια σας… να φυσά, και να ξεφυσά…

Ανθ. Έχεις κανένα τέτοιον στο χέρι; ντε, τι στέκεσαι; φκιάστα μιαν ώρα προτήτερα…

Ροδ. Κ' ίντα θα με δώσετεν άματις;

Ανθ. (με χαράν·) Ό,τι θέλεις, αδελφό σε κάμνω…

Ροδ. Κι' ε βγαίνει τίποτις να με κάμετεν αδερφό, μονιούς μονιούς… με δίνετεν κ' εμένα αφ' τα βενέτικα και της δούπιαις που θάχετεν στα χέργια σας;

Ανθ. Όλα νάναι στα χέργια σου… μα δεν το πιστεύω… με περιπαίζης.

Ροδ. Να σας χαρώ με τα σωστά μου σας το λέγω… μοναχά στρεχτήτεν, κι' έννοια σας…

Ανθ. Ό,τι με πης στρέγω… δε με λέτε ποιός είναι;

Ροδ. Σα ματάρθω…

Ανθ. Εγώ δεν μπορώ να βαστάξω… πότε θε ν' άρθετε;

Ροδ. Το βράδυ…

Ανθ. Ωχ! θα σκάσω ως το βράδυ.

Ροδ. Και βαστάτεν την καρδιά σας μη σφιγκόσαστε·

Χάι. (εισέρχεται με την μπογάτζαν·) Τρανό κακό γυιέ μ' να τς' εύρη… δε μ' δίναν τη μπγάτζα κι' άφκα το γιεμνί μ' αμανάτ'… κόπγιασ' τώρα κυρά μ' να φας και μηδέ βράδ' μηδέ ταχιά έχεις τίπτα φαγί, γιατί δε νταγιαντώ πγια τα παραδέρματα…

Ανθ. Έλα καϊμένη.. σώθηκαν πγια τα κακά μας…

Ροδ. Κι' έν έχετεν άλλο τίποτις να φάτεν;

Ανθ. Δε με ρωτάς αν έχω παραδάκι; δεν ακούς τι λέγ' η δούλα μου;

Ροδ. Θέτεν άματις να σας φέρω καμμιά δεκαριά τάλλαρα;

Ανθ. Μακάρι… θα σας το γνωρίσω μεγάλη χάρι… κι' εκείνο που ξέρεις αν ήν' αληθινό…

Ροδ. Κ' ε σας είπα που δεν σας χορατεύγω;… φάτεν τώρη με την καρδιά σας, κι' έννοια σας… (αναχωρεί.)

ΣΚΗΝΗ Γ'

Η Ανθή και η Χάιδω.

Ανθ. Είδες καϊμένη Χάιδω, ο Θεός πώς ανοίγη την τύχη του καθ' ενός καλά το λένε… «εγώ κάθουμαι, κ' η μοίρα μου δουλεύει·», είδες; είδες;

Χάι. Τι γείδα; τίπτα δε γείδα… για, σήμρα περπατώ ξεκούτρουλ' γιατ' έβανα το γεμνίμ' αμανέτ, κείνο γείδα για, 'που μαργών' το κεφάλ' μου…

Ανθ. Εγώ σε δίνω ένα μανδήλι καινούργιο…

Χάι. Δόμ' ντε!!!

Ανθ. (τη δίδει έν μανδήλιον) Να το φορέσης ς' την υγιά του γαμπρού…

Χάι. Ποινού γαμπρού; έχουμε κανεί γαμπρό;

Ανθ. Δεν έχουμε, μα θα κάμουμε…

Χάι. Νια ήμνα και γέρασα!!! ωχ κυρά μ', κάμ' τη δλειά σ'· κι' αν παντχαίνης απ' αυτνούς τους γιαλελίδες π' ουρχένται, και σου σιένται και σ' λιγιένται, αλοίμνο!! και τούτ' σαν κι’ μας είναι ψώρα και τω γνέγων · παρά τήραξ να πάρς τίπτα ψλούρα, να πληρώσης και το ντουνιά που μας πνίξαν, να μ' δώκης κ' ημέν τίπτα απ' τη ρόγα μ' για να καμ' ένα σκτί που μ' έφαγ' η ψείρα κ' η λήγδα με τούτ' για (δεικνύει το φόρεμά της.)

Ανθ. Ω καϊμένη Χάιδω, είσαι τρελή … σε κάμποσαις μέραις γλέπεις τα βενέτικα και της δούπιαις.

Χάι. Οπού πνα ψωμιά θωρεί κι ο διψασμένος βρύσαις … θωρεί κι ο αξπόλτος παπούτζια με της μύταις … μπα και τα γείδες στο γύπνο σ';

Ανθ. Αυτά λέγε συ κι αύριο γλέπεις.

Χάι. Μακάρ … μα ντεϊμεντέ, λεν σ' τον τόπ' μας … άφκε με κ' εμένα κομάτ' μπγάτζα·

Ανθ. Να, φάγε, και συγύρισε ως που να κάμω την ντουαλέτα μου (αναχωρεί).

Χάι. Ω καϊμέν' 'γώ!! (αναχωρεί).

ΣΚΗΝΗ Δ'

Ο Σινάνης, ο Ροδάνης και ο Μουζάνας.

Σιν. [καθ' εαυτόν] Μήτε Καλαμπάκος φάνηκε, μήτε Ροδάνης μήτε Φουντανέλλας .. εκείνος πήρε φλουργιά να κάμη μπογιά, άλλα αλέμ έφαγε φλουργιά, και μηδέ μπογιά μηδέ τίποτα…. Καλαμπάκος περπατεί να εύρη καμμιά τζιμπλού, καμμιά γριγιά πάλαι, Ροδάνης τρέχει απάνου κάτου, αμμά εκείνο χιώτη είναι, τα κάμει δουλειά…..(προς τον Μουζάνα·) Μουζάνα….

Μουζ. Ορίστε….

Σιν. Καλαμπάκο μαλαμπάκο, Ροδάνη μοδάνη, Φουντανέλλα μουντανέλλα, ήρτε κανένα;

Μουζ. (με θυμόν) Δεν ήρτε κανείς, όχι….

Σιν. Δεν πας να δγης τι γενήκανε;

Μουζ. Στο γιατρό δεν πηγαίνω…

Σιν. Γιατί μπρε;

Μουζ. Γιατί πλέρωσα πέντε γροσάκια· ίσια ίσια ένα μηνιάτικο πάει στο διάβολο…

Ροδ (εισέρχεται ασθμαίνων.) Έφαγα την μπίστι μου τόσαις μέραις, απάνου κάτου για σας…

Σιν. Τι παιδί έκαμες; σερνικό, γιόξαμ τηλυκό;

Ροδ. Σερνικό, κ' ε θε και ρώτημα … μόν' αφήτε με να ξεκουραστώ… ε μου φέρνετεν μια λεμονάδα 'που ήσκασα αφ' την κάψα;

Σιν. Δίκιο έχεις, αμμά λεμόνια ντεν έχουμε.

Ροδ. Αφ' τον καφφενέ φέρτε μια…

Σιν. Μην πίνης καφφενέ λεμονάδα, έχει σκούληκαις… έι πες με τώρα τι έκαμες;

Ροδ. Ήκαμά σας πράμα που θα μ' ευκιούσαστε για πάντα σας.

Σιν. Αν αγαπάς το τεό;!!! αμάν λέγε.

Ροδ. Ήσκασα ως που ν' αύρω έναν πωρικό που στον κόσμο έν είν' άλλο…

Σιν. Αμάν, τζάνουμ…

Ροδ. Βρήκα σας μίαν κοπελλιά που στην μπίστι μου μηδέ στο Παρίσι, μηδέ στη Βενετιά, μηδέ στης Χίντιαις δε βρίσκεται… όμορφη σαν τον ήλιο…

Σιν. Ωχ, ωχ, ωχ, αμάν μισέ Ροδάνη, λέγε.

Ροδ. Προκομμένη 'που η δουλειά αφ' τα χέργια της έν πέφτει μέρα νύχτα…

Σιν. Ωχ!! άφεριμ μισέ Ροδάνη…

Ροδ. Νοικοκιουρά, όσον μπορεί να βάν' ο νους σας· όλα τα κάμει μονάχη της, και παρά πούπετις ε δίνει…

Σιν. Είναι αρχόντισσα;

Ροδ. Και ποιά άλλη έχει τα καλά της; απ' ούλα τα πράματα έχει αμπάρι· αν μπήτεν γρόσα, ε μπένουνε στο κοντήλι… να μπήτεν στο σπήτι της, στουπίρ ο νους σας τι να δήτεν!..

Σιν. Μουζάνα.

Ροδ. Με φωνάζετε αφέντη;

Σιν. Ναι, τρέχα Φουντανέλλα γιατρό γλίγωρα να πης ν' άρτη… άιντε… ακόμα εδώ είσαι;

Ροδ. Κ' ίντα πάθετεν; μπα και σας ήρτε λιγοθυμιά γι' αυτά π' ακούτεν;

Σιν. Όχι, μόνε τέλω… αλητεία λες ούλα τούτα; γιόξαμ χορατεύεις! ..

Ροδ. Να με δήτεν με τ' όνα, α σας γελώ…

Σιν. Μην κάμης όρκο, άνταμ, πίστεψα… αμέ τι φορεί για;

Ροδ. Καπελίνο της μόδας, και βέσταις αλλά φράγκα…

Σιν. Σαν κοκόναις που γλέπω όξου;

Ροδ. Κι' αμέ;

Σιν. Ωχ! τέτοια τέλω κ' εγώ!.. μάνα, κύρη έχει;

Ροδ. Όσκαι… μιαν αδρεφή, κ' έναν αδρεφό… άμ' αυτοί τρώνε χώργια τως, και κοιμούνται χώργια τως…

Σιν. Ταμάμ, κ' εγώ εκείνο τέλω, να μην έχουμε μπελάδες….

Ροδ. Τίποτις να σας χαρώ… εσείς τα πασουμάκια σας μόνε να βγάλτεν, και να μπήτεν στο σπήτι μέσα… τίποτις έξοδα θα μην κάμετεν, κι' όλα ότοιμα θα τα βρήτεν.

Σιν. Κι' εγώ αυτό τέλω… πότε τα πάμε να την δγιω;

Ροδ. Την κυριακή…

Σιν. Πολύ είναι… την πέφτη.

Ροδ. Καλό, μόνε νάστεν ότοιμος, να μπαρμπεριστήτεν, και να βάλετεν τα σκολλιάτικά σας, για νάστεν όμορφος…

Σιν. Έλμπετ… ζαχέρ!.. αμ' έτζ τα πάγω; τα φορέσω καλά μου ρούχα…

Ροδ. Ναι, ναι· να μη με ντροπιάστεν να σας χαρώ… ε με δίνετεν τώρη τίποτις να πάγω της νύφης, για να καταλάβη 'πούν' αλήθεια, να δγη π' ούμαστεν κι' άρχοντες;

Σιν. Τι να δώκω για;

Ροδ. Καμμιάν κοσαργιά δούπιαις.

Σιν. Είναι πολλαίς… τι λες άνταμ;

Ροδ. Κάμτέ της πέντε, κι' έννοια σας… εκείναις πάλι είν' δικαίς σας… εν ταις χαλνάει…

Σιν. Σαν είπες π' ούναι νοικοκαιρά, ζαέρ δεν χαλνάει…

Ροδ. (καθ' εαυτόν) έλα Χριστάκι μου κι' άγια Κιουρά μου, να βγουν τ' αποκράτικα· [προς τον Σινάνην] καλέ ίντα θα πη; νοικοκιουρά, και νοικοκιουρά… οχωνούς εκείνη στο διάφορο να της βάνη θε …

Σιν. [φέρει πέντε δούπιαις] Να, δώσεταις στο χέρι της. κύτταξαι καλά, γιατί θα ρωτήξω…

Ροδ. Κι' ε με πιστευγούστεν μαθές;

Σιν. Σε πιστεύω… έτζη χορατά είπα…

Ροδ. Αμ' εμένα ε με δίνετεν καμμιά;

Σιν. Την πέφτη που τα πάμε στη νύφη…

Ροδ. Και δόμουτεν τώρη, και την πέφτη μη μου δίνετεν.

Σιν. Αφεντιά σου να δώκω αρτίκ ένα βενέτικο… κόπο έκαμες… και πάλαι σα δγιω νύφη, τότες αρτίκ δίνω ένα ντοπλόνι. [τω δίδει έν βενέτικον.]

Ροδ. Ας ην πλια κι' ένα βενέτικο [το λαμβάνει] ετοιμαστήτεν για τη πέφτη.

Σιν. Σε καρτερώ.

Ροδ. Έννοια σας, [αναχωρεί]

ΣΚΗΝΗ Ε'

Ο Ροδάνης μόνος καθ' οδόν.

Ροδ. Ηύγαλα τ' αποκράτικα… απ' εκείνη τη παράλυτη τη σκορποπαραδού θα βγάλω τίποτις, κι' απέ τούτος είναι ακριβοτζάτζαλος.. βράδιασεν· πάγω να τη βρω να της πιπιλήσω το νου… ο Θιός μου την ήφεξεν αυτήν τη δουλειά… ε και να την τέλειωνα μίαν ώρα μπροστήτερις· πάγω, πάγω…

ΣΚΗΝΗ ΣΤ'

Ο Σινάνης μόνος, έπειτα ο Μουζάνας, και τελευταίον ο Φουντανέλλης.

Σιν. (καθ' εαυτόν) Χιώτη, και πάλαι χιώτη! ατζανούμ άντρωπο είναι… δουλειά του κυττάζει σάγικα… τρέχει απάνου κάτου… ντεν είναι σαν Καλαμπάκο κεφάλι ψημένο… ιστέ άντρωπος, μάνη μάνη ηύρε όμορφη, νοικοκαιρά, αρχόντισσα, ούλα τα καλά… Καλαμπάκο, όχι ένα είναι τζιμπλού, άλλο είναι μιμπλού, άλλο γρια, άλλο φτωχή… μισέ Ροδάνη ένα ηύρε και καλό… άφεριμ μισέ Ροδάνη, χαλάλι να γένη βενέτικο π' όδωκα, σα μάνας μου γάλα… αρτίκ πγια λακιρντί τε τέλει… μόνε αρραβώνα και χαρά… αρραβώνα και χαρά… αρραβώνα και χαρά…. (σηκώνεται όρθιος και πηδά) αρραβώνα (πηδά) χαρά (πηδά)

Μουζ. (εισέρχεται αιφνιδίως·) Έρχεται ο ιατρός αφέντη.

Σιν. Αρραβώνα και χαρά [πηδά· προς τον Μουζάναν] πήδα ντε και συ κιοπόγλου…

Μουζ. Γιατί;

Σιν. Αρραβώνα και χαρά, ητ ογλού ήτ…

Μουζ. Πότε;

Σιν. Την πέφτη, πήδα ντε;

Μουζ. Έι… στάσου… αρραβώνα και χαρά ητ ογλού, την πέφτη…

Σιν. Όχι μπρε…

Μουζ. Αμέ πώς;

Σιν. Αρραβώνα και χαρά. [πηδά·]

Φοντ. (εισέρχεται αιφνιδίως) Ε, και τι καλά μπαλλάρει αφέντη 'δικό μου…

Σιν. Αρραβώνα και χαρά, πήδα κ' εσύ ντετόρο μου;

Φον. Ε, κε δεν έκω γκούστο, κε να σπάνω ποδάρι μου… ε κε γιατί μπαλλάρει;

Σιν. Ηύρα νύφη… έφερες μπογιά;

Φον. Το έκω στο πουριφικατζιόνε…

Σιν. Ντεν έφκιασες ακόμα;

Φον. Έφκιασα επόι τ' όβανα κε να πουριφικάρη..

Σιν. Άνταμ… φικάρει μικάρει, τι τα πη; μπογιά έφκιασες;

Φον. Να καταρίση…

Σιν. Ωχ!.. ας μη καταρίση άνταμ… έτζι φέρτο … αρραβώνα και χαρά· πέφτη τέλω;

Φον. Τρελλάτηκε αφέντη δικό μου, όλο σαλτάρει, αρραβώνα και καρά… τι έκει; κάτζε και να μην έρκεται, κανένα κόλπο απέ το καρά σου…

Σιν. [κάθεται] Καλά με λες ντετόρο μου,.. έι μπογιά; σακίν τέλεις κι' άλλα βενέτικα;

Φον. [καθ' εαυτόν] Κάσπιτα!!! τούτο αβάρο διάβολο για το γυναίκα κε γένεται τζενερόζο… τώρα να πάρω, γιατί έκει δελίριο… [προς τον Σινάνη] Τέλω, τέλω, κε έκω μπιζόνιο.

Σιν. (τω δίδει άλλα πέντε βενέτικα) Να ντετόρο μου; πάρτα με γεια σου, με χαρά σου…

Φον. Κολόρο πότε κε να το φέρνω;

Σιν. Πέφτη χωρίς άλλο καρτερώ.

Φον. Δούνκε μπον ώρα, κε φέρνω, και κολορίρουμαι μουστάτζιο δικό σου…

Σιν. Ναι ντετόρο μου…

Φον. Κε να έρκουμαι· αδίο. [αναχωρεί]

ΣΚΗΝΗ Ζ'

Ο Μουζάνας μόνος.

Μουζ. [καθ' εαυτόν] Τον βλέπεις του διαβόλου τον φιλάργυρο; μια βούκα ψωμάκι κανενός δε δίνει, και για τη μπογιά τα πέταξε τα βενέτικα· ένα να του γύρευε κανείς, δεν τον έδινε αν τον έβλεπε στο σκοινί να κρεμαστή, για την γυναίκα όμως ευθύς τ' άδωκε χωρίς ακόμι να την ιδή… να ο διάβολος πώς τους έχει βουλωμένους αυτούς τους φιλάργυρους… κύτταξε τον αναθεματισμένο τόσα χρόνια τον δουλεύω, και μ' έχει χωρίς πουκάμισο και χωρίς βρακί, και ποτέ δεν είπε να μου δώση ένα βενέτικο… αχ! ο διάβολος να μου τον έριχνε σε καμμιά σκορπαλευρού να τον κάμη σ' ένα χρόνο σαν κ' εμένα… εγώ όμως θα καλοπεράσω, γιατί αυταίς η σκορπαλευρούδαις βγαίνουν και σπλαγχνικαίς…. αχ! και να την ήξευρα, να πάγω να την εύρω… το Ροδάνη θα πιάσω από κοντά να με την μάθη… πάγω να τον εύρω… [αναχωρεί.]

ΣΚΗΝΗ Η'

Ο Ροδάνης, η Ανθή, έπειτα η Χάιδω.

Ροδ. (εισέρχεται εις τον κοιτώνα της Ανθής·) Καλέ π' ούσεν κοκονίτζα;

Ανθ. Εδώ…

Ροδ. Είναι σκοτάδι… κι' έν άφτετεν ένα φως;

Ανθ. Πάει να φέρ' η Χάιδω…

Ροδ. Έννοια σας τώρη πλια, η σόρτα σας ήνοιξεν· κ' εγελάτεν; έν ακούτεν; (κτυπά τας δούπιας·)

Ανθ. Τι είν' εκείνα;

Ροδ. Δούπιαις, δούπιαις.

Ανθ. Με περιπαίζεις…

Ροδ. Τώρη που να φέρη το φως της γλέπετεν.

Ανθ. Καλέ με τα σωστά σας το λέτε; με τα όλα σας;

Ροδ. Κι' αμέ;

Χάι. (Εισέρχεται με το φως εις τας χείρας.)

Ροδ. [δείχνει τας δούπιας·] Ορίστε… δγήτεν ταις, το πιστέψετεν τώρη;

Ανθ. Λέγετε λοιπόν…

Ροδ. [καθ' εαυτόν] Εδώ χρειάζεται μαργιολιά τώρη, να την καταφέρω να στρέξη να πάρη το γέρω Σινάνη… [προς την Ανθήν] Να σας πω… εγώ ήγλεπά σας που δυστυχούσετεν, και καιγούνταν η καρδιά μου, κ' έν ήξερα ίντα να κάμω για να μη σας γλέπω έτζι… και σα μ' ούπετεν πως παντρευγούσαστε, σα να μ' ούπεν κανείς κ' ηύρα σας ένα γαμπρό 'που για λόγου σας είν' καλός… μα έν ηξέρω τη γνώμη σας αν τον θέτενε, γιατ' είν' κομμάτι γέρως.

Ανθ. Τόσο πολύ γέρως είναι; ως πόσω χρονών;

Ροδ. Αν τον ρωτήξετεν, είναι τριάντα πέντε, μα τ' αληθινό είναι αφ' της ογδόντα κι' απάνου…

Ανθ. Καλά! τα χρόνια του τα μάθαμε… από κατάστασι τι μαντάτα;

Ροδ. Σας κάμω όρκο π' όχει απάν' αφ' το μιλλιούνι βενέτικα…

Ανθ. Πολύ χοντρό τ' όκοψες….

Ροδ. Στην πίστι μου, ε σας χορατεύγω, και θα το δγήτεν… Δόστε μου το λόγο σας πως τον πέρνετεν, κι' εγυρίζετεν το λόγο σας πίσου…

Ανθ. Με τόση κατάστασι, καθώς με λέτε, τον πέρνω, ας ήναι και εκατόν ογδόντα χρονών, και στη ψυχή της νενές μου, δε γυρίζω το λόγο μου…

Ροδ. Είναι ο χωντζά Σινάνης ο σαράφης…

Ανθ. Τον ξέρω, τον ξέρω… εκείνος είναι φιλάργυρος! και πώς θα ζήσω μαζή του; ω δυστυχία μου…

Ροδ. κι' έν ηξέρετεν εσείς πάλι να τον παίξετεν;

Ανθ. Φθάνει ν' άχω τα γρόσια του στο χέρι μου, κι' εγώ είμαι καλή να τον κάμω να με προσκυνάη…

Ροδ. (καθ' εαυτόν) Καλόβολη είναι· [προς την Ανθήν] Αυτό στέκεται στη μαργιολιά σας να τον καταφέρετεν μόνε πήτεν τώρη το ναι…

Ανθ. Ναι, τον πέρνω! μόνε τα γρόσια του στα χέργια μου…

Ροδ. Είπα σας το, σταθήτεν καλή να τον κάμετεν όπως θέτεν… πάρτεν τώρη της δούπιαις που μ' ούδωκε να σας δώκω.(τη δίδει τρεις μόνον.)

Ανθ. Αμέ της άλλαις δύω;

Ροδ. Της κράτησα για τη σιμσαριά μου.

Ανθ. Πολλαίς είναι δα! κρατήστε τη μία, και πάλαι… σαν πάρω το Σινάνη, σας δίνω πολλαίς…

Ροδ. Στεκούσαστεν στο λόγο σας;

Ανθ. Να με κόψ' η πανούκλα, αν σας γελάσω… μόνε να γέν' κείνο που θέλω…

Ροδ. Έννοια σας γένεται· μόν' όσο μπορείτεν μαργιολιά· την πέφτη θ' άρτη να σας δγη, και να σας δω πλια πώς θα του πιπιλίστεν το νου του, γιατ είναι ούριος.

Ανθ. Μπρε να μη τον αφίσω μυαλό! έννοια σου· μοναχά το κακό είναι οπού δεν έχω μόμπιλα, και καλά φορέματα..

Ροδ. Μόμπιλα 'γώ φέρνω σας· κι' έν έχετεν εσείς φορέματα;

Ανθ. Π' ούντα; όλα τα χάλασα..

Ροδ. Κι' εμέ λέτεν πως είστεν παράλυτη; και πότε της χαλάστεν τόσαις φορεσιαίς π' ούχετεν;

Ανθ. Ε! απ' αυτό το φουστανάκι που φορώ μηδ' άλλο, μηδ' άλλο …

Ροδ. Κόφτεν άματις μια φορεσιά…

Ανθ. Έτζι θα κάμω … φέρτε μου έναν καλό κρουαζέ, ένα σπαλέτο, μια φάσα, φιούμπα, κάλτζαις τρυπηταίς, παπούτζια της Φράντζας, γκάντια, κ' ένα καπελίνο της μόδας.

Ροδ. Δότε μου άματις της δούπιας να πα να σας τα φέρω.

Αν. [τω δίδει δύω·] Ορίστε δύω …

Ροδ. Ε σώνουνε … δόμτε και της άλλαις;

Ανθ. Μια να σας δώσω, γιατί την άλλη την θέλω. [τω δίδει άλλην μίαν.]

Ροδ. Την αυγή φέρνω σας τα όλα.

Ανθ. Δεν θα κοιμηθώ απόψε.

Ροδ. Έννοια σας· (αναχωρεί)