Читать книгу: «Myśli», страница 27

957

My sami nie mogliśmy stworzyć powszechnych maksym. Jeśli zbadacie nasze konstytucje, niewiele się o nas dowiecie: czynią nas żebrakami i wyłączonymi od dworów, a jednak, etc. Ale to nie znaczy naruszyć je, chwała boża bowiem jest wszędzie.

Są rozmaite drogi, aby ją osiągnąć. Św. Ignacy obrał jedne, dziś inne. Lepszym było na początek doradzać ubóstwo i zamknięcie; lepiej było później obrać co insze. To by bowiem odstraszyło, gdyby zaczynać tak górnie: to jest przeciw naturze.

To nie przeszkadza, iż ogólnym prawidłem jest, że trzeba się trzymać Instytucji; nadużywano by bowiem tego. Niewielu znalazłoby się takich jak my, którzy umiemy wznieść się bez próżności.

Dwie przeszkody: Ewangelia; prawa państwowe. A maiori ad minus⁸⁵⁹. – Unam sanctam. – Janseniści cierpią za to.

Bóg opiekuje się nami wyraźnie przeciw zuchwałym sądom i skrupułom. – Falso crimine. – Subtiliter. „Cała prawda z jednej strony, my rozciągamy ją na dwie”.

O. Saint-Jure – Eskobar – Tanto vero. (Aquaviva. 14 rozdz. 1621) – Klemens i Paweł V – św. Teresa (474) (1660) – Powieść róży, etc.

Aby mówić o osobistych przywarach. – Piękny list Akwawiwy (18 czerwca 1611) przeciw mniemaniom prawdopodobnym. – Św. Augustyn (282) – Św. Tomasz, miejsca, gdzie wyraźnie porusza materie. – Climaque… (277). – Nowości. – I nie jest wymówką dla superiorów, że nie wiedzieli, bo powinni byli wiedzieć (279, 194, 192). – O moralności (283, 288). – Akwawiwa spowiadał kobiety (360). – Towarzystwo narzucane Kościołowi w złym i dobrym (236, 156).

958

EP. 16. AQUAVIVAE⁸⁶⁰: De formandis concionatoribus, s. 373. Longe falluntur qui ad – irrigaturae.

Wszyscy ojcowie, aby ich ukształtować wedle swego pomyślenia, zamiast kształtować swoją myśl na myśli ojców.

EP. I. MUTII VITELESCI.

s. 389. Quamvis enim probe norim – et absolutum.

s. 390. Dolet ac quaeritur – esse modestiam.

Skromność.

s. 392. Lex ne dimidiata – reprehendit

Msza. Nie wiem, co on mówi.

408. Ita feram illam – etiam irrumpat.

Polityka.

409. Ad extremum pervelim – cirucumferatur.

Przez nieszczęście lub raczej osobliwe szczęście dla Towarzystwa to, co jeden robi, przypisuje się wszystkim.

410. Quaerimoniae – deprehendetis, s. 412.

Ścisłe posłuszeństwo biskupom; niech się nie wydaje, że my zamyślamy mierzyć się z nimi za przykładem św. Ksawerego.

Testamenty, procesy.

412. Ad haec si a litibus – aviditatis.

413. Patris Borgiae – illam futuram.

Przesadzają, wymyślają nawet fałszywe historie.

415. Ita res domesticas – nunc dimittis, etc.

EP. 2. MUTII VITELESCI.

432. Quarto nonnullorum – quam ardentissime possum urgere.

Prawdopodobieństwo: Tueri pius potest, probabilis est, autore non caret.

433. Quoniam vero de loquendi licentia – aut raro plectatur.

Brak kary dla oszczerców.

EP. 3. MUTII VITELESCI.

s. 437. Nec sane dubium – nihil iam detrimenti acceperit.

Aby się towarzystwo nie zepsuło.

s. 440. Ardentissime Deum exoremus – operari non est gravatus et tu fili etc. Ezechiel 37.

s. 441. Secundum caput tanti facimus.

Brak posłuszeństwa: dla zyskania reputacji.

s. 442. Haec profecto una si deficiet – qui haec molitur, etc.

Brak posłuszeństwa: szukanie poparcia możnych.

s. 443. Ex hoc namque vitio – importunum praebeas.

Robią rzeczy nieprzystojne i niezgodne z charakterem Towarzystwa i powiadają, że wielcy panowie nękają ich o to, tak iż albo trzeba mieć w nich wrogów, jeżeli się im odmawia, albo zgubić Towarzystwo zezwalając.

443. Spectabit tertium caput – mutatus est color optimus.

Czystość.

445. De paupertate – non adversentur veritati.

Ubóstwo. Rozwiązłość mniemań sprzecznych z prawdą.

445. Nobilis quidam Romae – collocabit.

s. 446. Faxit Deus – atque si praetermitteretur.

Winnice etc.