Les poésies de Sapho de Lesbos

TERPSICHORE

ODE IX

LA ROSE

 
Parmi les fleurs, si d'une reine
L'Olympe voulait faire un choix,
La rose, comme souveraine,
Seule aux fleurs dicterait des lois.
 
 
La rose est l'émail des prairies;
L'œil des fleurs, plein de volupté;
Entre toutes les fleurs chéries,
Elle brille par sa beauté.
 
 
De la terre elle est la parure;
Elle est l'ornement de Cypris;
Au doux réveil de la nature
Elle a notre premier souris.
 
 
De sa beauté qui n'est l'esclave?
Les Grâces composent sa cour;
Son parfum aimable et suave
Est le pur parfum de l'amour.
 
 
Quoi de plus charmant que sa feuille,
Si vive et si tendre à la fois?
Heureux le mortel qui la cueille,
Quand l'Amour y porte les doigts!
 
 
Son bouton qui s'entr'ouvre à peine,
Plein de grâce, charme nos yeux,
Et sourit à la douce haleine
Des zéphyrs les plus amoureux.
 

FRAGMENTS

LA TOMBE DE TIMAS

 
Timas ici repose, et, vierge, elle succombe!
        L'hymen n'a point reçu ses vœux!
Ses compagnes en deuil consacrent sur sa tombe
        Les tresses de leurs longs cheveux.
 

LE POËTE

 
La gaîté, le plaisir sied au fils d'Apollon;
Le deuil ne doit jamais attrister sa maison.
 

LE BONHEUR DANS LA RICHESSE

 
Rien comme l'or ne nous chatouille;
L'or, qui rend l'homme ingénieux,
Ne craint ni les vers ni la rouille;
L'or est un don du roi des cieux.
Oui, sans la vertu, la richesse
N'est souvent que le déshonneur;
Mais être riche avec noblesse,
Voilà le comble du bonheur!
 

A PÉLAGON

 
Du pêcheur Pélagon, là, Ménisque, son père,
Appendit les filets, la rame que tu vois;
        Tristes témoins d'une existence amère,
Mais noble souvenir de ses humbles exploits!
 

FRAGMENTS DE SAPHO RECUEILLIS DANS LES OUVRAGES DE DIVERS AUTEURS DE L'ANTIQUITÉ

1. αʹ

 
Γλυκεια ματερ, οὐ τι δυναμαι κρεκειν τον ἰστον
ποθω δαμεισα παϊδος, βραδιναν δι' Ἀφροδιταν.
 

2. βʹ

 
Δεδυκε μεν ἁ Σελανα
και Πληϊαδες, μεσαι δε
νυκτες, παρα δ'ἐρχετ' ὠρα·
ἐγω δε μονα καθευδω.
 

3. γʹ

 
Ἐρως δ'αὐτε μ' ὁ λυσιμελης δονει,
γλυκυπικρον ἀμαχανον ὀρπετον.
Ἀτθις, σοι δ'ἐμεθεν μεν ἀπηχθετο,
Φροντις δ'ἠν ἐπι τ' Ἀνδρομεδαν ποτε.
 

4. δʹ

 
Τις δ'ἀγριωτιν ἐπεμμενα στολην
Σοι θελγει νοον, οὐκ ἐπισταμενα
Τα βρακε' ἐλκην ἐπι των σφυρων;
 

5. εʹ

 
Ὀλβιε γαμβρε, σοι μεν δη γαμος, ὡς ἀραο,
ἐκτετελεστ', ἐχεις δε παρθενον, ἀν ἀραο.
 

6. ϛʹ

 
Ὑψι δη το μελαθρον
ἀειρατε τεκτονες ἀνδρες
γαμβρος ἐρχεται ἰσος Ἀρηι,
ἀνδρος μεγαλω πολλῳ μειζων.
 

7. ζʹ

 
Κοινη δ' ἀρα παντες καρχησι' εἰχον, και ἐλειβον,
ἀρασαντο δε παμπαν ἐσθλα τῳ γαμβρῳ.
 

8. ηʹ

 
Οὐ γαρ ἑτερα ἠν παις, ὠ γαμβρε, τοιαυτα.
 

9. θʹ

 
Ἑσπερε παντα φερεις,
φερεις οἰνον¹, φερεις αἰγα,
φερεις ματερι παιδα.
 

10. ιʹ

 
Ἑσπερε παντα φερων, ὁσα φαινολις ἐσκεδασ' αὐως.
 

11. ιαʹ

 
Κατθανοισα δε κεισεαι,
οὐδετι μναμοσυνα σεθεν
ἐσσεται, οὐδε ποκ' ὑστερον·
οὐ γαρ πεδεχεις βροδων
των ἐκ Πιεριας. ἀλλ' ἀφανης
κην Ἀϊδα δομοις φοιτασεις.
οὐδεις δε σε βλεψει πεδαυρον
νεκυων ἐκπεποταμεναν.
 

12. ιβʹ

 
Παρθενια, παρθενια, ποι με λιπουσα οἰχῃ;
    οὐκετι ἡξω προς σε, οὐκετι ἡξω.
 

13. ιγʹ

 
Πλουτος ἀνευ ἀρετης οὐκ ἀσινης παροικος·
ἡ δ' ἀμφοτερων κρασις εὐδαιμονιας ἐχει τ' ἀκρον.
 

14. ιδʹ

 
Ὁτι Διος παις ὁ χρυσος,
κεινον οὐ σης οὐδε κις δαπτει,
βροτεαν φρενα κρατιστον φρενων.
 

15. ιεʹ

 
Ἀλλα τις οὐκ ἐμμι παλιγκοτος ὀργαν,
    ἀλλ' ἀβαχη ταν φρενα ἐχω.
 

16. ιϛʹ

 
Ἐγω δε φιλημι ἁβροσυναν
και μοι το λαμπρον ἐρος ἀελιω
    και το καλον λελογχε.
 

17. ιζʹ

Εἰ τοις ἀνθεσιν ὁ Ζευς ἠθελε ἐπιθειναι βασιλεα, το ῥοδον ἀν των ἀνθεων ἐβασιλευσεν· γης ἐστι κοσμος, φυτων ἀγλαϊσμα, ὀφθαλμος ἀνθεων, λειμωνος ἐρυθημα, καλλος ἀστραπτον, ἐρωτος πνεει, Ἀφροδιτην προξενει, εὐωδεσι φυλλοις κωμᾳ, εὐκινητοις πεταλοις τρυφᾳ, το πεταλον τῳ Ζεφυρῳ γελᾳ.

18. ιηʹ

 
Τιμαδος ἁδε κονις, ταν δη προ γαμοιο θανουσαν
    δεξατο Φερσεφονας κυανεος θαλαμος·
ἁς και ἀποφθιμενας πασαι νεοθαγι σιδαρῳ
    ἁλικες ἱμερταν κρατος ἐθεντο κομαν.
 

19. ιθʹ

 
Δευρο δευτε Μοισαι, χρυσεον λιποισαι.
 

20. κʹ

 
Δευτε νυν ἁβραι Χαριτες,
ἁγναι Χαριτες, δευτε, Διος κοραι.
 

21. καʹ

 
Οὐ γαρ θεμις ἐν μουσουπολων
    οἰκιᾳ θρηνον εἰναι,
οὐκ ἀμμι πρεπει ταδε.
 

22. κβʹ

 
Ἀγε, χελυ, δια μοι λεγε, φωναεσσα δε γινεο.
        Αὐτα δε συ Καλλιοπα....
 

23. κγʹ

 
Τῳ γριπει Πελαγωνι πατηρ ἀνεθηκε Μενισκος
        Κυρτον και κωπαν, μναμα κακοζωϊας.