Тамгалар ырдайт

© Мирлан Бакытович Калдыбаев, 2020

ISBN 978-5-4498-8000-0

Создано в интеллектуальной издательской системе Ridero

Кыргыз тамгаларынын жаралышы

Араб тамгалары менен он тогузунчу биринчи жарымында кат жазууда кеңири колдонулуп келген.

Кыргыз-казак балдарына арналган «Алифба йаки төте окуу» аттуу окуу китепти атактуу кыргыз агартуучусу Ишенаалы Арабаев Уфада окуп жүргөн кезинде казак студенти Хафис Сарсекеев менен биргеликте даярдаган. Китеп 1911-жылы 15-февралда «Шарк» басмаканасынан кыргыз-казак тилинде араб жазмасында жарык көргөн.

1923 жылы Кыргыз тилинин илиминин негиздөөчүсү, азыркы кыргыз адабиятына негиз салгандардын бири, акын, драматург, агартуучу, коомдук ишмер, журналист, биринчи кыргыз профессору

Касым Тыныстановдун демилгеси кыргыз тамгасы иштелип чыгат.

1924 жылы арап тамгалары менен XX кылымдын башындагы залкар кыргыз илимпоз-агартуучусу, коомдук ишмер, «Алаш Ордо» партиясынын мүчөсү, советтик агартуу системасын түптөөгө зор салым кошкон китеп автору, И. Арабаев кыргыз алипесин жарыка чыгарган.

Апа

 
Баш тамшасы Аа-болот апанын.
Мен анын билбегендерге капамын.
Ата-энесин сыздаткандарды көрүп мен.
Ич дүйнөмдөн жапаачылык тартамын.
 
 
Апа ыйык касиетине далил бар.
Таба албадым кайсы зат ага барабар.
Мээримдиги асылдыгы айда жок.
Кандай зат бар апаларга барабар.
 
 
Мен тааныдым апам менен дүйнөнү,
Дайым эсте кыңыр өндүү күлгөнү.
Бир жытыңды таба албадым эч жайдан.
Кыдырсам да издеп аны дүйнөнү.
 
 
Апам асыл апам назик сулуусуң.
Маңдайымда жүз жашты сага буйрусун.
Бул жашоомдо тоё албаймын жытыңа,
Теңирим сага жакшылыктарды буйрусун.
 
 
Кем кылбасын апалар сенин жашыңды.
Силер үчүн жан соога урам башымды.
Ый көрбөсүн бар болгула апалар.
Урам сага соога кылам жанымды.
 

Бактылуумун

 
Бактылуумун арманым жок тагдырга.
Максатым бар койгон оюм алдыга.
Төрт саным аман кудайга шүгүр,
Жарай алам келечекти мен аткарганга.
 
 
Бактылуумун ата-энем бир тууган баары эсен.
Мындай шартта башкалардан дүйнөм кенен.
А байлык колдун кири чыны эмеспи,
Журсө болду ата-энем оорубай эсен.
 
 
Бактылуумун жолум жарык чайыттай,
Турмуш тизгин алгам ага чабыттай.
Мындан артык не кереги бар чынында,
Бактылумун кадимки жылтыраган сымаптай.
– — – — – — – — – — – — – — – — – — – — – — —
Бакыт берсин тиленгеним ушул жалпыга.
Бакыт тилейм бириң эмес жалпыңа.
Үзүп алган ажал бизге келбейсин.
Аманчылык бакыт берсин баарыңа